Osoby samozatrudnione nie są odpowiednio zabezpieczone

Ponad 80 procent samozatrudnionych w Holandii nie posiada ubezpieczenia od niezdolności do pracy, co oznacza, że prawie milion przedsiębiorców pozostaje bez finansowego zabezpieczenia na wypadek poważnej choroby lub urazu — wynika z nowej analizy portalu DisabilityInsurance.nl, opartej na danych holenderskiego urzędu statystycznego CBS oraz instytutu badawczego TNO.

Liczba samozatrudnionych w Holandii systematycznie rośnie od ponad dekady, jednak odsetek osób z wykupionym ubezpieczeniem od niezdolności do pracy spada — z 23 procent w 2011 roku do zaledwie 15,7 procent w 2023 roku. W ubiegłym roku 21 procent takich pracowników posiadało jakąkolwiek formę zabezpieczenia dochodu, w tym ubezpieczenie od niezdolności do pracy, udział w funduszach samopomocowych tzw. broodfondsen lub dobrowolne ubezpieczenie przez UWV. Mimo to zdecydowana większość pozostaje bez ochrony.

Rzecznik portalu DisabilityInsurance.nl, Gabriël Baysoy, podkreślił, że tak niski poziom ubezpieczenia naraża wielu przedsiębiorców na poważne ryzyko finansowe.

„Bez ubezpieczenia lub wystarczającej poduszki finansowej, kilka miesięcy choroby może oznaczać utratę tysięcy, a nawet dziesiątek tysięcy euro dochodu,” powiedział Baysoy. „Dla wielu samozatrudnionych z ograniczonymi oszczędnościami to może być różnica między kontynuacją działalności a jej zamknięciem.”

Analiza wykazała, że 46 procent nieubezpieczonych samozatrudnionych uważa składki za zbyt wysokie, a 32 procent twierdzi, że ich po prostu nie stać. Baysoy określił to jako trend przewidywalny, ale niepokojący.

„Koszty rzeczywiście są barierą, zwłaszcza dla osób z nieregularnymi dochodami. Ale wielu również nie docenia ryzyka. Na pytanie, jak poradziliby sobie z półroczną nieobecnością w pracy, wielu odpowiada: ‘Nie wiem.’”

W przeciwieństwie do pracowników etatowych, samozatrudnieni nie mają prawa do płatnego zwolnienia lekarskiego i muszą samodzielnie pokrywać utratę dochodu. Mimo to większość nie decyduje się na wykupienie ubezpieczenia AOV, często z powodu niejasnych warunków lub przekonania, że choroba ich nie dotknie.

Holenderski rząd od 2019 roku pracuje nad planem wprowadzenia obowiązkowego ubezpieczenia od niezdolności do pracy dla samozatrudnionych, w ramach Porozumienia Emerytalnego. Jednak wdrożenie było wielokrotnie opóźniane i obecnie oczekuje się, że nowe przepisy wejdą w życie najwcześniej w 2027 roku. Do tego czasu ubezpieczenie pozostaje dobrowolne — i większość osób z niego rezygnuje.

Baysoy apeluje jednak, by nie czekać na wprowadzenie obowiązku: „To, że obowiązek jest opóźniony, nie znaczy, że przedsiębiorcy powinni siedzieć z założonymi rękami. Wielu z nich przekonuje się, że AOV wcale nie są tak drogie i skomplikowane, jak myśleli — wystarczy poświęcić czas, by zapoznać się z możliwościami.”

W związku ze wzrostem liczby samozatrudnionych, Baysoy podkreśla znaczenie świadomości i podejmowania przemyślanych decyzji. „Kluczowe jest, by przedsiębiorcy rozumieli swoją sytuację i dostępne opcje. Tylko wtedy mogą podejmować decyzje, które naprawdę zabezpieczą ich dochody i działalność.”