Gelukkig Nieuwjaar, czyli sylwestrowe zwyczaje w Holandii

Odliczanie do północy i toast winem musującym to typowy sposób na powitanie Nowego Roku niemal na całym świecie, również w Holandii. Istnieją jednak mniej uniwersalne metody świętowania Sylwestra, które są charakterystyczne wyłącznie dla Holandii lub są nawet zarezerwowane tylko dla konkretnego regionu w kraju.

Przede wszystkim podczas Sylwestra w Holandii nie może zabraknąć oliebollen. Są to smażone w głębokim oleju niewielkie, drożdżowe pączki, które zwykle przyrządzane są z kawałkami jabłek i rodzynek. Są one konsumowane przez cały grudzień, a także po Nowym Roku, jednak Sylwester to najważniejszy dzień na konsumpcję oliebollen.

Regionalnie serwuje się również inne słodkie przekąski, takie jak appelbeignets (jabłka w cieście smażone w głębokim oleju), appelflappen (trójkątne wypieki z ciasta francuskiego z dodatkiem jabłek i cynamonu), knieperties (cienkie, słodkie i twarde wafle), spekdikken (wytrawne naleśniki żytnie z melasą i boczkiem) i oudejaarskoekjes (pszenne ciasteczka w kształcie ludzików z różnymi dodatkami, np. miodem, imbirem czy cynamonem).

Kolejna typowa tradycja - która jednak w ostatnich latach jest z różnych względów coraz częściej odwoływana - to pokazy fajerwerków o północy. Nietypową alternatywą dla pokazów sztucznych ogni jest strzelanie acetylenkiem wapnia (carbidschieten). Ta zabawa jest szczególnie chętnie praktykowana w Brabancji Północnej, Drenthe i Groningen. Zwyczaj ten znany jest także w Belgii.

Na czym to polega? Wspomniana substancja wkładana jest do dużych kanek po mleku, a następnie dodaje się do niej wody, co powoduje zajście reakcji chemicznej. Po zamknięciu puszki do jej wylotu przykładana jest rozpalona zapałka, a w efekcie cała zawartość jest z hukiem wystrzeliwana w powietrze. Warto również dodać, że w przeciwieństwie do nocnych pokazów sztucznych ogni, carbidschieten odbywa się raczej za dnia – jeszcze przed północą.

Typowo holenderskim zwyczajem na Sylwestra jest również rozpalanie wielkiego ogniska. Buduje się je z gromadzonych przez cały rok drewnianych palet. Taki stos potrafi osiągnąć wysokość nawet 20-30 metrów. Tradycja ta zwana jest vreugdevuur i stanowi nieodłączny element witania Nowego Roku w Scheveningen, Duindorp i okolicach. W pobijaniu dotychczasowych rekordów w wysokości stosu lub szybkości jego ustawienia od dawna konkurują ze sobą Duindorp i Scheveningen-Noord.

W czasie nocy sylwestrowej w holenderskiej telewizji obejrzeć można również występy kabaretów i różne programy rozrywkowe, a o północy wszyscy życzą sobie „Gelukkig Nieuwjaar!”.

Już nie Sylwester, a Nowy Rok w Holandii celebrowany jest grupowym morsowaniem w lodowatym Morzu Północnym. Zwyczaj ten znany jest pod nazwą Nieuwjaarsduik. Noworoczne zimowe kąpiele organizowane są w dniu 1 stycznia w wielu miastach na całym wybrzeżu Holandii, ale najpopularniejsze i największe wydarzenie tego typu odbywa się na plaży w Scheveningen.

JS