Holenderski gaz bardzo drogi

Holenderskie gospodarstwa domowe borykają się z jednymi z najwyższych cen gazu w Europie, gdzie średnia stawka wynosi 17,8 centa za kilowatogodzinę (kWh). Tylko Szwecja i Szwajcaria mają wyższe taryfy gazowe.

Raport podkreśla, że holenderscy konsumenci płacą znacznie więcej niż ich sąsiedzi. Główną przyczyną wysokich cen gazu w Holandii jest duże obciążenie podatkowe. Energievergelijk.nl obliczyło, że ponad 60 procent zmiennej taryfy gazowej stanowią podatki energetyczne oraz podatek VAT. Analiza HEPI, uwzględniająca również koszty sieciowe i stałe opłaty za dostawę, określa tę wartość na poziomie 51 procent – to najwyższy podatek na gaz w Europie. Na kolejnych miejscach znalazły się Słowacja z 32,8 procent oraz Szwecja z 31 procent.

W Belgii średnia cena gazu wynosi 9,3 centa za kWh, a w Niemczech 11,9 centa za kWh. Najniższe ceny gazu w Europie Środkowo-Wschodniej wynikają z ograniczeń cenowych i rządowych dotacji, które pomagają obniżyć koszty energii dla gospodarstw domowych.

„Podatek energetyczny to zasadniczo podatek akcyzowy, którego celem jest zniechęcenie do użycia gazu i zachęcenie do przejścia na energię elektryczną” – powiedział Koen Kuijper, ekspert ds. energii w Energievergelijk.nl. „Gospodarstwa domowe, które całkowicie zrezygnowały z gazu i mają odpowiednio ocieplone domy, płacą znacznie mniej podatków na rachunkach za energię. Jednak dla wielu rodzin przejście na dom wolny od gazu jest po prostu niemożliwe”.

Według Energievergelijk.nl, w przypadku gospodarstw domowych o średnim zużyciu energii, podatki stanowią 35,3 procent całkowitego rachunku za energię. W domach o niższym zużyciu gazu – ze względu na dobrą izolację lub użycie hybrydowych pomp ciepła – odsetek ten znacząco spada. Gospodarstwa całkowicie wolne od gazu zazwyczaj doświadczają najniższego obciążenia podatkowego.

Kuijper zwrócił uwagę na kilka barier utrudniających gospodarstwom domowym wdrażanie zrównoważonych rozwiązań energetycznych, w tym wysokie koszty początkowe pomp ciepła, niewystarczającą izolację budynków oraz ograniczenia, z jakimi mierzą się najemcy, którzy są zależni od decyzji właścicieli nieruchomości.

„Wysoki podatek od gazu wydaje się dla wielu osób niesprawiedliwy, ponieważ mają ograniczone możliwości działania” – dodał Kuijper. „Ostatecznie utrzymanie wysokiego podatku od gazu to decyzja polityczna”.

Pomimo niewielkiej obniżki podatków energetycznych w 2025 roku – o 0,6 centa za metr sześcienny gazu i 0,9 centa za kWh energii elektrycznej – gospodarstwa domowe wciąż staną w obliczu wyższych rachunków za energię z powodu wzrostu opłat za zarządzanie siecią, które zniwelują ulgę podatkową.

Przy średnich poziomach zużycia – 2 479 kWh energii elektrycznej i 1 169 m³ gazu – gospodarstwa domowe zapłacą od 1 do 5 euro więcej miesięcznie w 2025 roku w porównaniu do 2024 roku, oszacował Kuijper.

W przeciwieństwie do gazu, ceny energii elektrycznej w Holandii plasują się na średnim poziomie w porównaniu z resztą Europy. Przy stawce 25,2 centa za kWh, holenderskie taryfy są nieco powyżej europejskiej średniej wynoszącej 23,5 centa. Jednak sąsiednie kraje są znacznie droższe – gospodarstwa domowe w Niemczech płacą ponad 40 centów za kWh, a Belgowie 37 centów za kWh.

Ceny energii elektrycznej w Europie znacznie się różnią w zależności od metod produkcji energii i polityki rządowej. Kraje takie jak Norwegia i Szwecja korzystają z obfitych i tanich zasobów energii wodnej, podczas gdy wiele państw Europy Wschodniej sztucznie obniża ceny poprzez dotacje lub limity cenowe.

Analiza Energievergelijk.nl opiera się na danych z grudnia 2024 roku z raportu HEPI, który został opracowany przez badaczy z e-Control, MEKH i VaasaETT. Raport analizował ceny energii w 33 stolicach europejskich, stosując ujednoliconą cenę za kWh, uwzględniając różnice w wartości opałowej gazu między krajami.