Tereny zielone znikają z miast

Publiczne tereny zielone w dużych holenderskich miastach znikają w alarmującym tempie, mimo wysiłków na rzecz promowania zieleni miejskiej. Nowy raport organizacji Natuur & Milieu oraz firmy inżynieryjnej Sweco ujawnia, że średnia ilość zieleni przypadająca na jedno gospodarstwo domowe spadła o 24 procent w ciągu zaledwie pięciu lat. Spadek ten ma miejsce pomimo inicjatyw takich jak NK Tegelwippen, ogrody przyfasadowe czy kampanie na rzecz zbierania deszczówki, mające zachęcić do zazieleniania miast.

Pomimo licznych projektów mających na celu zwiększenie terenów zielonych, badanie pokazuje, że obszary miejskie w 30 największych gminach Holandii są w rzeczywistości coraz bardziej zabudowane. Co piąta osoba mieszka obecnie w silnie zurbanizowanych dzielnicach, gdzie ilość zieleni przypadająca na gospodarstwo domowe jest niższa od zalecanego przez rząd minimum — 75 metrów kwadratowych i jeden hektar na dzielnicę.

Wilma Berends, liderka programu Zielone Miasto (Groene Stad) w Natuur & Milieu, ostrzega, że kurczące się tereny zielone to poważny problem. „Zieleń jest niezbędna” — powiedziała RTL. „Pomaga zwalczać skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych wywołanych zmianami klimatu, takich jak stres cieplny, powodzie i susze. Jest również kluczowa dla zdrowia psychicznego i fizycznego ludzi.”

Raport podkreśla główny problem: rozwój miast wyprzedza działania na rzecz zazieleniania. „Miasta chcą dodawać zieleń, a mieszkańcy chętnie pomagają” — wyjaśnia Berends. „Ale presja na budowę nowych domów zderza się z potrzebą większej ilości zieleni.”

Haarlem, mimo trwających projektów zazieleniania, po raz drugi z rzędu został uznany za najbardziej zabudowane (zabetonowane) miasto w Holandii. Władze miasta zapewniają, że podejmują działania. „Współpracujemy z mieszkańcami, aby zastępować wybrukowane place zielenią, sadzić drzewa i instalować zielone dachy” — informują urzędnicy.

Ekspert ds. zieleni miejskiej w firmie Sweco, Joeri Meliefste, zwraca uwagę, że wiele miast wciąż ma niepotrzebnie wybetonowane obszary. „Szerokie chodniki i duże parkingi mogłyby z łatwością zostać przekształcone w tereny zielone” — powiedział RTL.

Jednym z przykładów udanego zazieleniania miasta jest szkoła Willem van Oranjeschool w Haarlemie. Jej 1000-metrowe boisko, niegdyś całkowicie wybetonowane, zostało przekształcone w zielony plac zabaw. Przestrzeń ta zawiera teraz drzewa dające cień, mały strumyk i drewniane konstrukcje wspinaczkowe z podłożem z kory, które ułatwia odpływ wody. „Jesteśmy zachwyceni” — powiedziała dyrektorka szkoły Corine Gerritsma. „To świetny dodatek do miasta, które desperacko potrzebuje więcej zieleni.”

Za politykę zazieleniania miast ostatecznie odpowiadają gminy. W grudniu Natuur & Milieu oraz Sweco przedstawiły swoje ustalenia ministrowi ds. mieszkalnictwa, Keijzerowi, który w liście do Tweede Kamer odpowiedział, że to miasta — a nie rząd centralny — muszą przejąć inicjatywę w działaniach na rzecz zazieleniania. To rozczarowało organizację Natuur & Milieu, która apelowała o wprowadzenie ogólnokrajowego standardu zieleni.

„Dostępność terenów zielonych nadal zbyt mocno zależy od dobrej woli lokalnych polityków i inicjatyw obywatelskich” — stwierdziła organizacja.

Stowarzyszenie Holenderskich Gmin przyznaje, że problem istnieje, ale twierdzi, że pogodzenie potrzeby zieleni z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą to ogromne wyzwanie. „Gminy chcą zazieleniać swoje miasta” — powiedziała rzeczniczka Esther Verhoeff. „Ale konkurencja o przestrzeń publiczną jest zacięta. Musimy zwiększyć świadomość mieszkańców i nadal wspierać udane projekty zielone.”

Pomimo dużych projektów, Natuur & Milieu podkreśla również znaczenie drobnych działań. „Kontynuujmy usuwanie betonu” — apeluje organizacja. „Każdy kawałek zieleni się liczy. Ale rzeczywistość jest taka: holenderskie miasta wciąż mają zbyt dużo betonu, a za mało zieleni.”