Zakaz fajerwerków jest pilnie potrzebny

Ogólnokrajowy zakaz fajerwerków jest pilnie potrzebny, aby zmniejszyć liczbę wybuchowych ataków na domy i przedsiębiorstwa w Holandii, twierdzą trzej szefowie policji dla NRC. Nielegalne i niebezpieczne fajerwerki, takie jak „Cobra”, są dostępne tak łatwo poprzez grupy na Telegramie, że policja nie potrafi ich opanować. Transport i przechowywanie tych materiałów wybuchowych to katastrofa czekająca na wybuch, podkreślają szefowie policji.

Liczba ataków, w których w domu lub przedsiębiorstwie następuje eksplozja, wzrosła alarmująco w ostatnich latach – z 212 przypadków w 2021 roku do 1 413 w ubiegłym roku. W styczniu 2025 roku w holenderskich dzielnicach odnotowano prawie 100 wybuchów. Wiele ofiar i sprawców doznało poważnych obrażeń. W Tarwekamp w Hadze, w grudniu, sześć osób zginęło po ataku wybuchowym wymierzonym w sklep ślubny. Policja uważa, że w ataku użyto fajerwerków typu „Cobra”.

Fajerwerki tego rodzaju są powszechnie dostępne i stosunkowo tanie. Według szefów policji, z którymi rozmawiał NRC, standardową ceną jest 10 euro za trzy egzemplarze. NRC rozmawiał z szefem policji Rotterdamu Tolgą Koklu, szefem jednostki policji Noord-Holland Hamitem Krakusem oraz Jos van der Stap, kierownikiem programu ds. przestępczości o wysokim wpływie w policji narodowej. Wszyscy oni opowiadają się za wprowadzeniem ogólnokrajowego zakazu fajerwerków.

Minister Sprawiedliwości i Bezpieczeństwa, David van Weel, wcześniej stwierdził, że zakaz fajerwerków na poziomie krajowym nie rozwiąże tego problemu. W parlamencie nie ma też jednoznacznej większości popierającej taki zakaz – decydujący głos należy do VVD, która jednak się waha.

Jednak według szefów policji, zwalczanie ogromnej liczby ataków wybuchowych bez wprowadzenia ogólnokrajowego zakazu fajerwerków jest niemożliwe. Dochodzenia pochłaniają mnóstwo zasobów, co zawsze odbywa się kosztem innych spraw. „Podejrzani ledwo mówią. Musimy wysłać mnóstwo detektywów, żeby ustalić i udowodnić powiązania między klientami, pośrednikami a wykonawcami,” powiedział Koklu. „Czasami wydaje się, że walczymy w tej bitwie z rękami związanymi za plecami.”

Kultura fajerwerkowa w Holandii musi ulec zmianie, uważa Van der Stap. „Jeśli nikt nie będzie mógł już odpalać fajerwerków, policja będzie mogła lepiej skupić się na zwalczaniu nielegalnych fajerwerków,” stwierdził dla NRC. Zakaz „wszystkiego, co robi huk” ostatecznie sprawi, że „dobroduszni obywatele” przestaną korzystać z fajerwerków. „W ten sposób spadnie również popyt na ‘Cobra’, które przestaną być sprzedawane online w tak dużych ilościach.”

„Nie możemy zwalczyć zjawiska społecznego wyłącznie poprzez wykrywanie. Takie problemy łamie się w 75% przez prewencję, a resztę dzięki wykrywaniu. Bez zakazu policja jest więc po prostu o 75% mniej skuteczna,” podkreślił Van der Stap.

Według Koklu, ogromna ilość materiałów wybuchowych, które obecnie trafiają do Holandii, to katastrofa czekająca na wybuch.