Wiele osób nie otrzymuje zwrotów za dojazd do pracy

Jeden na pięciu holenderskich pracowników nie otrzymuje żadnego zwrotu kosztów dojazdu do pracy, a wielu innych pokrywa z własnej kieszeni znaczne comiesięczne niedobory – wynika z nowych badań przeprowadzonych przez związek zawodowy CNV.

Ankieta, w której wzięło udział ponad 1500 członków CNV, wykazała, że 20 procent respondentów nie otrzymuje od pracodawcy żadnej rekompensaty za dojazdy do i z pracy. Kolejne 28 procent dostaje mniej niż 0,23 euro za kilometr, natomiast 45 procent otrzymuje dokładnie 0,23 euro za kilometr – maksymalną stawkę, jaką pracodawcy mogą wypłacać bez opodatkowania zgodnie z obowiązującym prawem.

Dla wielu osób ta rekompensata jest niewystarczająca. „Zwłaszcza jeśli mieszkasz daleko, to nigdy nie wystarcza. Nie pokrywa nawet kosztu paliwa, nie mówiąc o serwisie,” powiedział jeden z uczestników badania. Inny skarżył się na ograniczenia narzucane przez pracodawcę: „Mamy limit 35 kilometrów w jedną stronę.” Kolejny dodał: „Dostaję stałą kwotę 240 euro miesięcznie. Jak to podzielę przez liczbę dni pracy, to od lat jestem stratny.”

Według przewodniczącego CNV, Pieta Fortuina, ogólne koszty posiadania samochodu znacznie wzrosły w ostatnich latach, zwłaszcza od czasów pandemii. „Zakup auta od czasów COVID-u stał się dużo droższy, podobnie jak utrzymanie,” powiedział Fortuin w komunikacie prasowym CNV. „A tymczasem transport publiczny nie jest realną alternatywą dla 60 procent pracujących.”

CNV od dłuższego czasu alarmuje w sprawie rosnącego obciążenia kosztami dojazdów, szczególnie dla osób mieszkających poza dużymi miastami. Fortuin podkreślił, że problem ma charakter strukturalny i wymaga interwencji rządu.

Na domiar złego, pracownicy w Holandii staną wkrótce w obliczu kolejnego wzrostu cen paliw. Od 1 stycznia 2026 roku zakończy się tymczasowa obniżka akcyzy paliwowej. Minister Infrastruktury i Gospodarki Wodnej, Barry Madlener, przyznał w Tweede Kamer, że ceny paliw wzrosną wtedy o około 0,25 euro za litr. Według CNV oznacza to dodatkowe 50 do 100 euro miesięcznie na dojazdy dla wielu kierowców.

„To nie jest coś, co możemy wynegocjować w układach zbiorowych,” powiedział Fortuin. „Dlatego mamy nadzieję, że Rada Ministrów przedłuży ulgę akcyzową. Albo że Tweede Kamer coś zorganizuje na Prinsjesdag.”

Fortuin zaproponował też alternatywne rozwiązanie: podniesienie maksymalnej stawki zwrotu kosztów bez podatku. „Do 0,25 albo 0,28 euro za kilometr,” stwierdził. „Tak czy inaczej, coś trzeba z tym zrobić.”

Związek pracodawców AWVN zgadza się, że obecny limit rekompensaty stanowi przeszkodę. „Wiele firm chciałoby wypłacać więcej niż te 0,23 euro za kilometr,” powiedział rzecznik AWVN, Jannes van der Velde. „Ale to rząd musi umożliwić podatkowo.”

Van der Velde zaznaczył, że ograniczenia budżetowe to kluczowy problem. Na przykład utrzymanie obecnej ulgi akcyzowej kosztowałoby rząd około 1,6 miliarda euro.

Dodał, że obecnie około połowa układów zbiorowych zawiera konkretne zasady dotyczące mobilności, a liczba ta stopniowo rośnie. Główne sektory, takie jak opieka zdrowotna i edukacja, podniosły w tym roku stawki zwrotu kosztów. „Zazwyczaj stosuje się maksymalną dozwoloną kwotę bez podatku,” powiedział van der Velde. „W rezultacie stawka wzrosła w ostatnich latach z 0,19 euro do 0,23 euro za kilometr.”

Rosnące koszty dojazdów wpływają także na sposób pracy. Wcześniejsze badania, w tym cytowane przez CNV, pokazują, że dla wielu holenderskich pracowników koszty podróży są głównym powodem, dla którego pracują zdalnie, gdy tylko mają taką możliwość.