Trzydziestolatkowie radzą sobie gorzej niż kiedyś

Trzydziestolatkowie w Holandii znacznie rzadziej są „ustawieni” życiowo niż dekadę temu — odnotowano wyraźne spadki w zakresie posiadania własnego domu, wspólnego zamieszkiwania z partnerem oraz rodzicielstwa, zwłaszcza wśród osób bez stałego zatrudnienia. Nowe dane opublikowane przez Holenderski Urząd Statystyczny oraz Niderlandzki Interdyscyplinarny Instytut Demograficzny ukazują obraz, który CBS opisuje jako rosnącą niepewność ekonomiczną i opóźnione wejście w dorosłość.

W 2021 roku jedynie 51 procent trzydziestolatków posiadało własny dom, co stanowi znaczący spadek w porównaniu do 62 procent w 2011 roku. Odsetek osób, które zostały rodzicami, również zmniejszył się — z 39 do 35 procent. Mniej osób mieszkało z partnerem, a nieznacznie mniej mieszkało w ogóle samodzielnie.

Trend ten jest najbardziej widoczny wśród osób bez stałego zatrudnienia. Trzydziestolatkowie z stabilną, pełnoetatową pracą wciąż najczęściej mieszkali samodzielnie, z partnerem, wychowywali dzieci lub posiadali nieruchomość — ale nawet w tej grupie nastąpiło wyhamowanie. Odsetek właścicieli domów spadł z 72 procent w 2011 roku do 63 procent w 2021 roku, a odsetek rodziców zmniejszył się z nieco ponad 40 do 36 procent.

Jeszcze bardziej wyraźny kontrast widać wśród osób zatrudnionych na elastycznych umowach lub bez pracy. W grupie trzydziestolatków na umowach czasowych lub pracujących jako freelancerzy odsetek właścicieli domów spadł z 56 do 43 procent w ciągu dekady. W przypadku osób bez pracy lub nadal uczących się, spadek wyniósł z 31 do zaledwie 20 procent. Mniej osób mieszkało z partnerem — 37 procent w 2021 roku w porównaniu do 46 procent w 2011 roku — i mniej osób było rodzicami — odsetek spadł z 43 do 35 procent.

CBS i NIDI wskazały również, że wykształcenie odgrywa kluczową rolę w tym, czy młodzi dorośli są w stanie się „ustabilizować” — zwłaszcza jeśli chodzi o zakładanie rodziny. Wśród trzydziestolatków mających partnera i dziecko, osoby z wyższym wykształceniem i stałą pracą najczęściej posiadały własny dom. Nawet w tej relatywnie bezpiecznej grupie odnotowano jednak spadek — z niemal 93 procent w 2011 roku do nieco poniżej 90 procent w 2021 roku.

Największy spadek w posiadaniu domu odnotowano w grupie wysoko wykształconych trzydziestolatków bez pracy. Dekadę temu trzy czwarte z nich posiadało własny dom. W 2021 roku tylko 61 procent. Dawniej częściej posiadali nieruchomość niż pracownicy z elastycznym zatrudnieniem — teraz jest odwrotnie.

Wśród trzydziestolatków bez wyższego wykształcenia różnica jest jeszcze bardziej widoczna. Osoby bez pracy i bez dyplomu miały najniższy odsetek właścicieli domów spośród wszystkich grup: zaledwie 45 procent w 2021 roku, nawet jeśli wychowywały dzieci z partnerem.

Najbardziej dotknięci zostali samotni trzydziestolatkowie. Wśród osób bez pracy i wyższego wykształcenia odsetek właścicieli domów niemal się zmniejszył o połowę — z 16 procent w 2011 roku do zaledwie 9 procent w 2021 roku. Nawet osoby samotne, z wyższym wykształceniem i stałą pracą odnotowały spadki. W tej grupie odsetek właścicieli spadł z 57 do 44 procent. W przypadku ich rówieśników na elastycznych umowach spadł z 36 do 23 procent.