Policja z ostrzeżeniem w sprawie ustawy azylowej

Policja holenderska wydała stanowcze ostrzeżenie dotyczące nowej ustawy azylowej, która zakłada, że nielegalny pobyt stanie się przestępstwem, twierdząc, że takie przepisy mogą zaszkodzić bezpieczeństwu publicznemu i podważyć zaufanie do organów ścigania.

W oświadczeniu opublikowanym w piątek funkcjonariusze policji wyrazili „poważne obawy” co do wykonalności, zakresu i skuteczności proponowanego przepisu o penalizacji. Zwrócili uwagę, że ustawa sugeruje, iż „każdy nielegalny cudzoziemiec jest uciążliwy lub zachowuje się przestępczo” – obraz, którego policja „nie rozpoznaje”.

Policjanci ostrzegają, że nowe prawo może stworzyć błędne koło, w którym osoby nieudokumentowane, które nie mogą opuścić kraju, będą wielokrotnie zatrzymywane, bez realnej możliwości powrotu do kraju pochodzenia. Według rzecznika, naraża to te osoby na większe ryzyko – zarówno jako ofiary, jak i sprawcy przestępstw.

Ustawa, która została przyjęta przez Tweede Kamer w czwartek, skraca również okres ważności pozwolenia na pobyt z pięciu do trzech lat. Tymczasowe pozwolenia azylowe będą teraz weryfikowane co trzy lata, a procedury łączenia rodzin zostaną zaostrzone.

Wprowadza się także dwupoziomowy system azylowy, rozróżniający osoby uciekające przed prześladowaniami ze względu na pochodzenie, religię czy orientację seksualną, oraz te, które uciekają przed wojną lub klęskami żywiołowymi. Osoby z tej drugiej grupy będą miały ograniczone prawa i będą oczekiwane do szybszego powrotu.

Jednak najbardziej kontrowersyjny element to wprowadzenie karalności za nielegalny pobyt. Każda osoba przebywająca na terenie Holandii bez ważnych dokumentów może zostać ścigana karnie, a osoby, które im pomagają – również mogą zostać ukarane. Policja ostrzega, że może to zniechęcać nieudokumentowanych migrantów do szukania pomocy, zgłaszania przestępstw czy składania skarg, ze strachu przed aresztowaniem.

Funkcjonariusze podkreślili, że oprócz egzekwowania prawa, mają również „prawny obowiązek niesienia pomocy potrzebującym”. Określili konsekwencje tej ustawy dla porządku publicznego i pracy policji jako „niepożądane i niewykonalne”, dodając, że istnieją poważne wątpliwości, czy penalizacja nielegalnego pobytu rzeczywiście poprawi jakość życia, bezpieczeństwo i stabilność społeczną w kraju.

Przepis o karaniu osób pomagających został wprowadzony do ustawy w ostatniej chwili z inicjatywy PVV i – jak twierdzi policja – nigdy nie został należycie przedyskutowany. Aby zdobyć poparcie partii NSC i SGP, demisyjny minister ds. azylu i migracji Van Weel zgodził się, że ten fragment ustawy nie wejdzie w życie, dopóki Rada Stanu (Raad van State) nie wyda opinii.

Rada ma m.in. odpowiedzieć na pytania, czy nadal będzie można podać zupę osobie nielegalnie przebywającej w kraju lub pomóc komuś choremu.

Policja uznała za słuszne, że Rada Stanu oceni ten przepis, zważywszy na jego daleko idące skutki. – Penalizacja nielegalnego pobytu niesie ogromne konsekwencje społeczne, dlatego konieczna jest gruntowna konsultacja i analiza wykonalności – czytamy w oświadczeniu.